Feitelijke vereniging
Zodra personen beslissen om samen een belangeloos doel te realiseren, ontstaat een feitelijke vereniging.
Belangeloos doel
Een feitelijke vereniging streeft een belangeloos doel na.
Dit doel kan van wetenschappelijke, culturele, sociale of sportieve aard zijn.
Om het doel van de feitelijke vereniging te realiseren, mogen (economische) activiteiten worden verricht. Zo kan een buurtfeest bijvoorbeeld dranken verkopen, met die gelden kunnen de buren een kleine speeltuin aanleggen.
Een feitelijke vereniging mag de winsten die ze maakt niet uitkeren aan haar leden. Gebeurt dat wel, dan herkwalificeert de fiscus haar als een maatschap.
Voorbeelden
- Een vereniging van beeldende kunstenaars
- Een buurtcomité
- Een muziekband
- Een kaartclub
Geen minimumkapitaal
Je hebt geen minimumkapitaal nodig om een feitelijke vereniging op te richten.
Leden
Een feitelijke vereniging bestaat uit leden. Je hebt minstens 2 leden nodig om een feitelijke vereniging te vormen. De leden maken afspraken over waar de feitelijke vereniging voor staat en hoe zij werkt.
Persoonlijke aansprakelijkheid
Een feitelijke vereniging bezit geen rechtspersoonlijkheid. Je hebt dus geen afgescheiden vermogen.Dit betekent dat je je als individueel lid van de vereniging persoonlijk verbindt, waardoor je ook persoonlijk aansprakelijk kan zijn met je privévermogen.
Alle leden van de feitelijke vereniging zijn samen persoonlijk aansprakelijk voor schade die ontstaat in de uitoefening van activiteiten. Als lid van een feitelijke vereniging geniet je bijgevolg weinig bescherming. Om dit risico op te vangen, kan het aangewezen zijn om een feitelijke vereniging om te vormen naar een vzw. Daarnaast kan je ook een verzekering afsluiten om je aansprakelijkheid in te dekken.
Structuur
Een feitelijke vereniging heeft geen vaste structuur met bepaalde organen. De leden van de vereniging kiezen vrij hoe de feitelijke vereniging zich organiseert.
Naar het voorbeeld van een vzw of een ivzw, kan je bestuurders aanstellen. Bestuurders kunnen de vereniging afzonderlijk of gezamenlijk vertegenwoordigen naar de buitenwereld in naam van de vereniging. Je maakt hierover best schriftelijke afspraken, eventueel in de vorm van een bijzonder mandaat. De aanstelling van bestuurders in een feitelijke vereniging gebeurt in principe unaniem door alle leden, tenzij andere schriftelijke afspraken (bijvoorbeeld via de statuten).
Statuten
Een feitelijke vereniging is niet verplicht om statuten op te stellen.
Je kan wel statuten opstellen zodat afspraken tussen de leden van de feitelijke vereniging duidelijk zijn.
Wat kan je opnemen in de statuten van een feitelijke vereniging?
Kies een naam voor de vereniging.
Omschrijf het belangeloos doel van de vereniging en bepaal welke activiteiten de vereniging uitoefent.
Bepaal de voorwaarden om toe- of uit te treden als lid van de vereniging.
Breng een bepaalde structuur aan in de vereniging (bijvoorbeeld een ledenvergadering en een bestuur).
Bepaal welke bevoegdheden toekomen aan ieder orgaan (je kan je hiervoor laten inspireren door de regels binnen een vzw) en hoe beslissingen genomen worden.
Werk met lasthebbers of gemandateerden die de feitelijke vereniging vertegenwoordigen. Lasthebbers die optreden in naam van een feitelijke vereniging maken zich steeds zo kenbaar.
Omschrijf de procedure om statuten te wijzigen. Hoeveel leden zijn aanwezig en moeten instemmen om een wijziging aan te nemen?
Laat de statuten door iedereen ondertekenen
Financiën
Een feitelijke vereniging is niet verplicht om een boekhouding te voeren. Toch is het aangeraden om een duidelijke lijst bij te houden van alle inkomsten en uitgaven. In geval van controle toon je aan dat de inkomsten en uitgaven tot de feitelijke vereniging behoren, en dus geen privéverrichtingen zijn.
Zorg er dus voor dat de administratie correct en transparant gebeurt.
Je kan ook een aparte kassa aanmaken of een bankrekening openen op naam van de feitelijke vereniging.
Opletten met btw
Verricht de feitelijke vereniging activiteiten die btw-plichtig zijn, zoals het verkopen van goederen of het aanbieden van diensten? Dan is de vereniging onderworpen aan de btw-regelgeving.
In dat geval vraag je een btw-nummer aan via het bevoegde btw-kantoor en reken je btw aan op de activiteiten van de vereniging. Via facturatie stort je de btw door aan het btw-kantoor.
Heeft de vereniging een omzet lager dan 25.000 euro, dan kan je een vrijstelling van btw aanvragen (je hebt wel nog steeds een btw-nummer nodig). Je rekent dan geen btw aan en kwartaalaangiftes vallen weg.
Oefent de feitelijke vereniging activiteiten uit die niet onderworpen zijn aan btw? Dan heb je geen btw-nummer nodig.
Laat je steeds goed informeren als je economische activiteiten uitoefent met een feitelijke vereniging.
Oprichting
Je hebt geen enkele formaliteit om een feitelijke vereniging op te richten: geen publicatieverplichting, noch de verplichting om statuten op te stellen.